Trong các công trình hiện đại như tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, nhà xưởng, trường học, bệnh viện, việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) là yếu tố bắt buộc. Bên cạnh cửa thoát hiểm chống cháy, một chi tiết không thể thiếu để giúp mọi người thoát nạn nhanh chóng chính là thanh thoát hiểm (hay còn gọi là panic bar, push bar).
Vậy thanh thoát hiểm là gì? Có những loại nào? Nên sử dụng ở đâu? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về thiết bị an toàn này.
2. Thanh thoát hiểm là gì?
Thanh thoát hiểm là một loại phụ kiện được lắp đặt trên cửa thoát hiểm hoặc cửa chống cháy, giúp mở cửa nhanh chóng bằng cách đẩy nhẹ vào thanh ngang thay vì phải xoay tay nắm hoặc tra chìa khóa.
Điểm đặc biệt:
-
Người dùng chỉ cần tác động lực đẩy lên thanh, cửa sẽ mở ngay lập tức.
-
Thao tác đơn giản, dễ sử dụng trong tình huống hoảng loạn.
-
Được thiết kế theo tiêu chuẩn an toàn PCCC quốc tế (EN, UL, ANSI).
Chính vì vậy, thanh thoát hiểm là giải pháp an toàn – bắt buộc trong các công trình công cộng đông người.
3. Cấu tạo của thanh thoát hiểm
Một bộ thanh thoát hiểm thường bao gồm:
-
Thanh ngang (push bar): phần nổi bật, thường bằng inox hoặc thép sơn tĩnh điện, là vị trí người dùng tác động lực để mở cửa.
-
Cơ cấu khóa bên trong: liên kết thanh ngang với chốt khóa, khi nhấn thanh sẽ rút chốt.
-
Chốt khóa: giữ cửa ở trạng thái đóng; khi có tác động, chốt rút ra để cửa mở.
-
Vỏ bảo vệ & nắp che: che chắn cơ cấu bên trong, đảm bảo thẩm mỹ và an toàn.
-
Phụ kiện đi kèm: ốc vít, nẹp, miếng chặn cửa, bộ chuyển đổi cho cửa 2 cánh.
Chất liệu thường dùng: thép mạ kẽm, inox 304, hợp kim nhôm – giúp tăng độ bền, chống gỉ sét, chịu được môi trường khắc nghiệt.
4. Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý hoạt động của thanh thoát hiểm rất đơn giản:
-
Khi cửa ở trạng thái đóng, chốt khóa ăn khớp với khung cửa.
-
Khi có người đẩy vào thanh ngang, cơ cấu bên trong sẽ rút chốt ra.
-
Cửa mở ngay lập tức, không cần dùng chìa khóa hoặc xoay tay nắm.
Nhờ cơ chế này, trong tình huống khẩn cấp như cháy nổ, động đất, sự cố mất điện, mọi người có thể thoát ra nhanh chóng và an toàn.
5. Ưu điểm nổi bật của thanh thoát hiểm
-
An toàn tuyệt đối: Dễ sử dụng trong mọi tình huống, kể cả trẻ em hoặc người già.
-
Thoát hiểm nhanh: Mở cửa chỉ bằng một thao tác đẩy.
-
Bền bỉ: Vật liệu chịu lực, chống gỉ, tuổi thọ cao.
-
Thẩm mỹ: Thiết kế gọn gàng, phù hợp nhiều loại cửa thép, cửa nhôm chống cháy.
-
Tiêu chuẩn quốc tế: Được quy định trong nhiều bộ tiêu chuẩn xây dựng và PCCC.
6. Các loại thanh thoát hiểm phổ biến
Thanh thoát hiểm được phân loại dựa trên cấu tạo và số cánh cửa. Dưới đây là những loại phổ biến nhất:
6.1. Thanh thoát hiểm 1 điểm (single point)
-
Cấu tạo: chỉ có 1 chốt khóa gắn ở mép cửa.
-
Ứng dụng: cửa 1 cánh, cửa nhỏ.
-
Ưu điểm: giá thành rẻ, dễ lắp đặt.
-
Hạn chế: độ an toàn thấp hơn các loại 2 điểm, 3 điểm.
6.2. Thanh thoát hiểm 2 điểm (double point)
-
Cấu tạo: gồm 2 chốt, một ở đầu trên và một ở đầu dưới của cửa.
-
Ứng dụng: cửa 1 cánh kích thước lớn.
-
Ưu điểm: độ chắc chắn cao, hạn chế bị cạy phá.
-
Hạn chế: giá thành cao hơn loại 1 điểm.
6.3. Thanh thoát hiểm 3 điểm (three point)
-
Cấu tạo: có 3 chốt: trên, dưới và bên hông cửa.
-
Ứng dụng: cửa thoát hiểm chống cháy, cửa 2 cánh.
-
Ưu điểm: an toàn tuyệt đối, khó cạy phá.
-
Hạn chế: chi phí cao, thi công phức tạp.
6.4. Thanh thoát hiểm cho cửa 1 cánh
-
Thiết kế chuyên biệt cho cửa thép 1 cánh hoặc cửa nhôm chống cháy.
-
Phù hợp với lối thoát hiểm phụ, cửa kho, phòng kỹ thuật.
6.5. Thanh thoát hiểm cho cửa 2 cánh
-
Gồm bộ thanh chính (master) và thanh phụ (slave).
-
Đảm bảo cả 2 cánh mở đồng thời khi có sự cố.
-
Ứng dụng trong trung tâm thương mại, tòa nhà lớn, nơi tập trung đông người.
6.6. Thanh thoát hiểm có tay co thủy lực
-
Tích hợp tay co thủy lực giúp cửa tự động đóng sau khi mở.
-
Giúp duy trì an toàn PCCC, ngăn khói lan sang khu vực khác.
7. Ứng dụng thực tế của thanh thoát hiểm
Thanh thoát hiểm được lắp đặt trong hầu hết các công trình công cộng:
-
Tòa nhà văn phòng, chung cư cao tầng – đảm bảo an toàn cho cư dân.
-
Trung tâm thương mại, siêu thị – nơi tập trung đông người, nguy cơ cháy nổ cao.
-
Trường học, bệnh viện – cần thoát hiểm nhanh trong trường hợp khẩn cấp.
-
Nhà xưởng, kho bãi – giảm thiểu rủi ro khi có sự cố điện hoặc cháy nổ.
-
Khách sạn, rạp chiếu phim, nhà hàng – bắt buộc theo quy chuẩn PCCC.
8. Quy định và tiêu chuẩn về thanh thoát hiểm
Ở Việt Nam, việc lắp đặt thanh thoát hiểm được quy định trong:
-
TCVN 2622:1995 – Tiêu chuẩn về phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình.
-
QCVN 06:2021/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
Trên thế giới, thanh thoát hiểm được sản xuất theo các tiêu chuẩn:
-
UL 305 (Mỹ)
-
ANSI/BHMA A156.3
-
EN 1125 (Châu Âu)
Các tiêu chuẩn này đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định, an toàn trong mọi tình huống khẩn cấp.
9. Kinh nghiệm lựa chọn thanh thoát hiểm
9.1. Xác định nhu cầu và loại cửa
-
Cửa 1 cánh nhỏ → dùng thanh 1 điểm.
-
Cửa 1 cánh lớn → dùng thanh 2 điểm.
-
Cửa 2 cánh chống cháy → dùng bộ thanh 3 điểm.
9.2. Chọn chất liệu
-
Inox 304: độ bền cao, chống gỉ sét, thích hợp công trình cao cấp.
-
Thép sơn tĩnh điện: giá rẻ hơn, vẫn đảm bảo an toàn.
9.3. Thương hiệu uy tín
Một số thương hiệu phổ biến: Yale, Hafele, PHGLock, King, NewStar, Novosom.
9.4. Đơn vị cung cấp & lắp đặt chuyên nghiệp
Thanh thoát hiểm phải được lắp đúng kỹ thuật để đảm bảo hoạt động trơn tru và an toàn. Do đó, nên chọn đơn vị thi công nhôm kính & cửa chống cháy chuyên nghiệp.
10. Thanh thoát hiểm và cửa thoát hiểm – bộ đôi an toàn
Thanh thoát hiểm không thể hoạt động độc lập mà phải kết hợp với cửa thoát hiểm chống cháy. Đây là bộ đôi quan trọng trong giải pháp PCCC của công trình.
-
Cửa chống cháy: chịu lửa 60–120 phút, ngăn cháy lan.
-
Thanh thoát hiểm: giúp mở cửa nhanh chóng, không gây ùn tắc.
Sự kết hợp này giúp bảo vệ tính mạng con người và giảm thiểu thiệt hại khi có sự cố.
Thanh thoát hiểm là thiết bị an toàn bắt buộc trong các công trình hiện đại, giúp mọi người thoát nạn nhanh chóng và an toàn trong tình huống khẩn cấp. Với nhiều loại khác nhau như 1 điểm, 2 điểm, 3 điểm, cửa 1 cánh, 2 cánh, thiết bị này đáp ứng đa dạng nhu cầu sử dụng.
Việc lựa chọn thanh thoát hiểm chất lượng, đúng tiêu chuẩn, lắp đặt chuyên nghiệp sẽ quyết định sự an toàn của toàn bộ công trình.
Xem thêm:
