OEM là gì? Khái niệm, vai trò và ứng dụng trong sản xuất – kinh doanh

Trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh hiện nay, OEM là một thuật ngữ được nhắc đến thường xuyên, đặc biệt ở các ngành công nghiệp như điện tử, ô tô, thiết bị công nghiệp, nhôm kính, khóa cửa hay nội thất. Vậy OEM là gì, nó khác gì với các hình thức sản xuất khác, và tại sao OEM lại trở thành một mô hình phổ biến trong chuỗi cung ứng toàn cầu?

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm OEM, vai trò, lợi ích, cũng như những ứng dụng thực tiễn của OEM trong nhiều ngành sản xuất.

1. OEM là gì?

OEM là viết tắt của Original Equipment Manufacturer, tạm dịch là nhà sản xuất thiết bị gốc.

Thuật ngữ này chỉ các doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm hoặc linh kiện theo yêu cầu của một công ty khác, sau đó công ty đặt hàng sẽ phân phối hoặc gắn thương hiệu riêng của họ lên sản phẩm để bán ra thị trường.

Ví dụ:

• Một công ty A thiết kế và kinh doanh khóa cửa điện tử. Họ không trực tiếp sản xuất mà thuê một nhà máy B để gia công. Nhà máy B chính là OEM, còn công ty A là thương hiệu sở hữu sản phẩm.

• Trong ngành ô tô, một hãng xe nổi tiếng có thể mua động cơ hoặc linh kiện từ nhiều OEM khác nhau để lắp ráp vào xe của mình.

Điểm mấu chốt của OEM:

• OEM không trực tiếp bán ra thị trường.

• OEM sản xuất theo thiết kế, yêu cầu, tiêu chuẩn của công ty đặt hàng.

• OEM giúp thương hiệu tiết kiệm chi phí nhà xưởng, nhân công, dây chuyền sản xuất.

2. Nguồn gốc của khái niệm OEM

Thuật ngữ OEM xuất hiện từ ngành công nghiệp máy tính và điện tử. Ban đầu, OEM dùng để chỉ những công ty sản xuất linh kiện (như chip, bo mạch, ổ cứng) để các hãng lớn như Dell, HP, Apple lắp ráp thành máy tính.

Về sau, khái niệm OEM được mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác như:

• Ô tô và cơ khí.

• Nhôm kính, xây dựng.

• Điện gia dụng.

• Đồ nội thất.

• Khóa cửa và phụ kiện.

Ngày nay, OEM đã trở thành một mô hình sản xuất – kinh doanh quen thuộc, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

3. Phân biệt OEM, ODM và OBM

Nhiều người thường nhầm lẫn OEM với các khái niệm khác như ODM hay OBM. Cùng phân biệt để tránh nhầm lẫn:

3.1 OEM (Original Equipment Manufacturer)

• Nhà sản xuất gia công theo thiết kế có sẵn của khách hàng.

• Không sở hữu thương hiệu.

• Không trực tiếp phân phối sản phẩm.

3.2 ODM (Original Design Manufacturer)

• Nhà sản xuất vừa thiết kế vừa gia công sản phẩm.

• Thương hiệu chỉ cần chọn mẫu có sẵn, đặt logo và bán ra thị trường.

• Ví dụ: một hãng nội thất ODM tự thiết kế mẫu bàn ghế, khách hàng chỉ cần đặt hàng, in thương hiệu.

3.3 OBM (Original Brand Manufacturer)

• Nhà sản xuất sở hữu thương hiệu riêng.

• Chủ động thiết kế, sản xuất, bán hàng và marketing.

• Ví dụ: Apple, Samsung là OBM – họ có thương hiệu, có thiết kế riêng, dù một phần sản xuất vẫn thuê OEM.

👉 Có thể thấy: OEM là mô hình thấp nhất về “quyền sở hữu thương hiệu”, nhưng lại là xương sống của toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất.

4. Vai trò của OEM trong sản xuất – kinh doanh

OEM giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong cả hệ sinh thái công nghiệp hiện đại:

1. Tối ưu hóa chuỗi cung ứng: OEM giúp các thương hiệu lớn giảm gánh nặng về sản xuất.

2. Tăng tốc ra mắt sản phẩm mới: Thay vì xây dựng nhà máy, thương hiệu có thể hợp tác OEM để tung sản phẩm nhanh chóng.

3. Tiết kiệm chi phí: OEM đã có sẵn dây chuyền, công nghệ và đội ngũ kỹ thuật.

4. Chuyên môn hóa: OEM tập trung vào sản xuất, còn thương hiệu tập trung vào R&D, marketing và phân phối.

5. Thúc đẩy toàn cầu hóa: Nhiều thương hiệu lớn trên thế giới chọn OEM từ Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ để giảm chi phí.

5. Ưu điểm và hạn chế của mô hình OEM

Ưu điểm

• Tiết kiệm vốn đầu tư: Không cần nhà máy, không cần nhân công, thương hiệu chỉ tập trung vào ý tưởng và bán hàng.

• Đảm bảo chất lượng: OEM có chuyên môn sản xuất, kiểm soát quy trình tốt.

• Đa dạng sản phẩm: Thương hiệu có thể nhanh chóng mở rộng danh mục sản phẩm nhờ OEM.

• Linh hoạt sản xuất: OEM có thể điều chỉnh theo yêu cầu của từng khách hàng.

Hạn chế

• Phụ thuộc vào OEM: Nếu OEM trễ tiến độ hoặc chất lượng kém → ảnh hưởng thương hiệu.

• Ít sáng tạo: OEM chỉ sản xuất theo bản vẽ, không tạo ra giá trị thương hiệu.

• Rủi ro bảo mật: Thiết kế, công nghệ có thể bị OEM rò rỉ ra ngoài.

6. Ứng dụng của OEM trong các ngành công nghiệp

OEM xuất hiện trong hầu hết các lĩnh vực sản xuất hiện đại:

6.1 Ngành điện tử – công nghệ

• Apple thuê Foxconn (Trung Quốc) sản xuất iPhone.

• Dell, HP thuê các OEM sản xuất linh kiện máy tính.

6.2 Ngành ô tô

• Hãng xe thường mua động cơ, hộp số, hệ thống phanh từ nhiều OEM khác nhau.

• Ví dụ: Bosch là OEM hàng đầu thế giới về phụ tùng ô tô.

6.3 Ngành nhôm kính – xây dựng

• Các thương hiệu cửa nhôm kính cao cấp có thể thuê OEM sản xuất profile nhôm, phụ kiện theo tiêu chuẩn riêng.

• OEM giúp doanh nghiệp trong ngành ra sản phẩm nhanh chóng, đồng bộ chất lượng, phù hợp dự án lớn.

6.4 Ngành khóa cửa

• Các thương hiệu khóa (như Novosom, Hafele, Yale) có thể đặt OEM gia công khóa theo thiết kế, rồi phân phối dưới thương hiệu riêng.

6.5 Ngành nội thất

• Nhiều thương hiệu nội thất châu Âu thuê OEM tại Việt Nam sản xuất bàn ghế, giường tủ.

• Việt Nam hiện là quốc gia đứng top trong xuất khẩu OEM nội thất.

7. Tại sao OEM lại phát triển mạnh ở Việt Nam?

Việt Nam hiện nay là điểm đến hấp dẫn cho nhiều thương hiệu lớn trên thế giới thuê OEM, bởi:

• Chi phí nhân công thấp.

• Nguồn nguyên vật liệu dồi dào (nhôm, thép, gỗ, nhựa).

• Chính sách khuyến khích xuất khẩu.

• Kỹ thuật sản xuất ngày càng nâng cao.

• Vị trí địa lý thuận lợi cho xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu, châu Á.

Trong ngành nhôm kính, khóa cửa và nội thất, nhiều OEM Việt Nam đã đạt chuẩn quốc tế, có khả năng nhận đơn hàng lớn từ các thương hiệu toàn cầu.

8. Xu hướng phát triển của OEM trong tương lai

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, OEM sẽ ngày càng phát triển với những xu hướng:

1. Ứng dụng công nghệ AI và tự động hóa trong sản xuất.

2. OEM xanh: Sản xuất theo tiêu chuẩn thân thiện môi trường.

3. OEM đa quốc gia: Thương hiệu kết hợp nhiều OEM ở các quốc gia khác nhau để giảm rủi ro.

4. OEM kết hợp ODM: Một số OEM dần nâng cấp thành ODM để tăng giá trị.

9. Doanh nghiệp có nên hợp tác với OEM không?

Câu trả lời là có, nếu:

• Doanh nghiệp muốn tiết kiệm chi phí sản xuất.

• Doanh nghiệp cần tung sản phẩm nhanh ra thị trường.

• Doanh nghiệp không có nhà máy hoặc không muốn đầu tư dây chuyền.

Tuy nhiên, cần lưu ý:

• Chọn OEM uy tín, có chứng chỉ chất lượng.

• Ký hợp đồng chặt chẽ về bảo mật thiết kế, công nghệ.

• Kiểm soát chất lượng và tiến độ sản xuất.

OEM – Original Equipment Manufacturer – không chỉ là một khái niệm trong sản xuất, mà còn là một chiến lược kinh doanh quan trọng trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Nhờ OEM, nhiều thương hiệu lớn có thể phát triển nhanh chóng mà không cần đầu tư nặng vào nhà máy.

Tại Việt Nam, OEM đang trở thành xu hướng mạnh mẽ, đặc biệt trong các ngành nội thất và điện tử. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt khẳng định năng lực sản xuất, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Xem thêm:

Part number là gì? Tầm quan trọng của P/N trong quản lý sản xuất